داستان کتاب جودت بیک و پسران اثر اورهان پاموک، به سال‌های ابتدایی قرن بیستم در ترکیه برمی‌گردد. این رمان در کنار روایت سرگذشت یک خانواده، گوشه‌هایی از تاریخ کشور همسایه‌ی ما را هم به‌تصویر می‌کشد. در این اثر خواندنی، تضادهای چالش‌برانگیزی چون تقابل سنت و مدرنیته و دموکراسی و پدرسالاری را به‌خوبی می‌بینید. با ما همراه باشید تا بیشتر درمورد جودت بیک و پسران بدانید.

شناسنامه‌ی کتاب

  • عنوان اصلی کتاب: Cevdet Bey and His Sons
  • عنوان کتاب به فارسی: جودت بیک و پسران
  • نویسنده: اورهان پاموک
  • سال انتشار: ۱۹۸۲

درباره‌‌ی کتاب جودت بیک و پسران

حتما شما هم با برنده‌ی جایزه‌ی نوبل سال ۲۰۰۶ آشنا هستید؛ کسی که پدرش بعد از خواندن کتاب جودت بیک و پسران به او گفته بود تو یک روز نوبل می‌بری و همین یک جمله برای او حکم بزرگ‌ترین موفقیت را داشته است. البته نوبل ادبیات تنها به‌خاطر این کتاب به او داده نشد. این اثر از جنبه‌ای دیگر توجه بسیاری از مردم را به خود جلب کرد و آن چیزی نبود جز سیر تاریخی کشور ترکیه در فاصله‌ی سال‌های ۱۹۰۵ تا ۱۹۷۰ که سرنوشت این کشور دچار دگرگونی‌های زیادی شد.

داستان رمان جودت بیک و پسران درباره‌ی سه نسل از یک خانواده و اتفاقاتی است که برای هر کدام از شخصیت‌های کتاب می‌افتد. این رمان در کنار شخصیت‌پردازی و توصیفات صحنه‌هایی با جزئیات فراوان، به شرح زندگی یک خانواده‌ در استانبول می‌‌پردازد. ماجراهای نسل اول رمان مربوط به اوایل قرن بیستم ترکیه و نسل دوم به دوران جمهوریت ترکیه برمی‌گردد. نسل سوم هم به دهه‌ی ۱۹۸۰ و کودتای نظامی ترکیه تعلق دارد. البته کمی خودتان را برای ریتم کُند و آهستگیِ روایت داستان آماده کنید؛ هرچند بعید است کسی اولین اثر پاموک را به این خاطر نادیده بگیرد.

آیا این کتاب برای شماست؟

پاموک از شهرت و محبوبیت کتاب‌هایش در ایران خبر دارد و به‌گفته‌ی خودش، یکی از دلایل علاقه‌ی او به ایران، ادبیات این کشور است و در نوشته‌های خودش از آثار ایرانی و فارسی تأثیر زیادی گرفته است. همچنین گفته است: «برای جامعه‌ی ایران احترام فوق‌العاده‌ای قائل هستم، چراکه هویت خود را در برابر غرب حفظ کرده و این من را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.»

بنابراین خواندن کتابی با فضایی نزدیک به رمان‌ها و داستان‌های ایرانی از یک نویسنده‌ی غیرایرانی حتما برای‌تان جذاب خواهد بود. شاید توجه به رمان کلاسیک و فهمیدن وابستگی‌های تاریخی و تشابهات ایران و ترکیه هم برای‌تان جالب باشد. به‌نظر من خواندن یک اثر واقع‌گرایانه از نویسنده‌ای که به‌خاطر آثار پست‌مدرنش معروف شده، تجربه‌ی خوبی خواهد بود.

در حاشیه

هر چند «جودت بیک و پسران» اولین اثر پاموک بود، ولی دو جایزه برایش به‌همراه داشت: جایزه‌ی ملی اورهان کمال و جایزه‌ی کتاب سال. این کتاب با داشتن ۹۵۹ صفحه، حوصله و اشتیاق شما را به چالش می‌کشد. اما شاید دانستنش خالی از لطف نباشد که تجربه‌ی چاپ اولین کتاب پاموک آن‌قدرها هم آسان نبوده است. ناشری معتبر، مسابقه‌ای را تحت عنوان «دست‌نوشته‌های چاپ‌نشده» برگزار می‌کند که جایزه‌ی آن، چاپ اثر برگزیده در آن نشریه بوده است. «جودت بیک و پسران» بین همه‌ی آن آثار، توجه زیادی را به خودش جلب می‌کند و این فرصت را به‌دست می‌آورد تا به‌صورت کتاب چاپ شود.

بخشی از کتاب

طبق معمول صبح‌ها، با قدم‌هایی تند و عصبی به طرف میز ته مغازه رفت و پشت آن نشست. اطرافش را طوری می‌پایید، انگار دنبال بهانه می‌گردد. بعد، طبق معمول صبح‌ها دید که باز روی میزش روزنامه مونیتور دوریان گذاشته‌اند. آرام گرفت. طبق معمول صبح‌ها اول به تاریخ نگاه کرد: ۲۴ ژوئیه ۱۹۰۵؛ ١١ تموز ١٣٢١، دوشنبه. بعد نگاهی به تیترها انداخت. آخرین خبرهای سوء‌قصد به پادشاه را خواند. مطالب مربوط به جنگ روس و ژاپن را هم خواند، اما خیلی کنجکاو نشد.