دستانی

سازه‌های معماری یکی از مهم‌ترین جاذبه های گردشگری در سراسر دنیا هستند؛ به‌خصوص اگر ویژگی خاصی داشته باشند که آنها را از سایر بناهای اطرافشان متمایز کند، مثلا برجی بزرگ به‌شکل قوری، خانه رقصان یا حتی معبدی به‌شکل گل نیلوفر! اگر از علاقه‌مندان به معماری‌های عجیب و متفاوت هستید، شاید نام این بناها را شنیده باشید. در ادامه، چند مورد از عجیب ترین سازه های معماری دنیا را می‌بینید که در شهرهای مختلف دنیا با اهداف متفاوتی ساخته شده‌اند.

۱. ساختمان تولد زرافه، پاریس

طراحی این بنا را شرکت معماری اوندلات لاپورت (Hondelatte Laporte Architectes) انجام داده و ساختش در سال ۲۰۱۲ تمام شده است. این ساختمان مرکز نگهداری از کودکان است. برای طراحیِ ویژه این ساختمان از مجسمه‌های حیوانات استفاده شده است. بارزترین آنها زرافه بزرگی است که در حال عبور از میان ساختمان به نظر می‌رسد. آن‌گونه که طراح این بنا گفته، ایده استفاده از مجسمه‌ها با الهام از خلاقیت و تخیل کودکانی که به این مرکز می‌آیند شکل گرفته است.

۲. قاب دبی، امارات

قاب دبی با ابعاد ۱۵۰ در ۱۰۵ متر بزرگ‌ترین قاب‌عکس جهان است. طراحی این بنای نمادین را فرناندو دونیس انجام داد. او معتقد بود قراردادن بناهای تاریخی موجود درون قابی مناسب بهتر از ساخت بنای جدید است و ایده‌اش را به‌عنوان طرحی برای شاخص‌کردن گذشته، حال و آیندۀ شهر مطرح کرد.

البته هنوز درمورد ساخت این بنا بین معمار و دولت دبی اختلافاتی وجود دارد. دولت دبی او را برنده مسابقه طراحی می‌داند (که خود دولت گزارش کرد)، ولی معمار مدعی است باید با او به‌عنوان طراح، قراردادی منعقد می‌شده و به‌تبع آن مبالغی را دریافت می‌کرده است.

۳. ساختمان اتمیوم، بروکسل بلژیک

بنای اتمیوم (Atomium) با الهام از ساختار فیزیکی اتم بر اساس طرحی از مهندس آندره واترکین و با معماری آندره پولاک و ژان پولاک ساخته شده است. اتمیوم یکی از طرح‌هایی بود که برای برگزاری نمایشگاه بین‌المللی بروکسل در سال ۱۹۵۸ ساخته شد. این سازه انتخاب شده بود تا اشتیاق جامعه بشری به تحولات عصر اتم را نشان دهد؛ سازه‌ای با ۹ گوی به‌هم‌متصل که روکش فولادی ضدزنگ دارند و ۶ عدد از آنها در دسترس بازدیدکنندگان قرار دارد.

این اثر برجستۀ مهندسی ویژگی‌های متمایزی دارد؛ مثلا سریع‌ترین آسانسور با سرعت ۵ متر در ثانیه در این ساختمان قرار دارد. همین ویژگی‌ها باعث شده تا بر خلاف برنامه‌ریزی اولیه، این بنا هنوز به‌عنوان موزه به کار خود ادامه دهد (در ابتدا قرار بود تا پایان نمایشگاه و فقط ۶ ماه دایر باشد).

۴. بنای تاریخی ایلیندن، کروشفو جمهوری مقدونیه

بنای ایلیندن بنایی تاریخی است که دو هنرمند با نام‌های جردن گرابولوسکی و ایسکرا گرابولوسکا آن را طراحی کردند و در سال ۱۹۷۴ ساخته شده است. این بنای تاریخی در واقع یادبودی برای مبارزان و انقلابیونی است که در قیام ۱۹۰۳ ایلیندن شرکت داشته‌اند و همچنین برای چریک‌های میهن‌پرستی که بین سال‌های ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۳ برای استقلال ملی مقدونیه قیام کردند. به‌علاوه اینکه نیکولا کارف، رئیس‌جمهوری خودمختار کروشفو، داخل این ساختمان دفن شده است. همچنین سردیسی از Toše Proeski، خواننده مشهور این سرزمین، در این ساختمان قرار دارد.

۵. مرکز بین‌المللی توسعه شیلات، حیدرآباد هند

این ساختمان که به‌شکل یک ماهی غول‌پیکر و کاملا متناسب با کاربری‌اش طراحی شده، در واقع شعبه‌ای از سازمان بین‌المللی توسعه شیلات است. این ساختمان اداری در نزدیکی شهر حیدرآباد هند قرار دارد و در سال ۲۰۱۲ ساخته شده است. در طراحی این ساختمان از سازه «ماهی طلایی» بارسلون، که فرانک گری طراحش است، الهام گرفته‌اند.

۶. نمایشگاه ووشی واندا، مرکز فرهنگی و گردشگری شهر ووشی چین

این ساختمان که به‌شکل یک قوری چرخان غول‌پیکر طراحی شده، در واقع نمایشگاهی چینی است که به‌منظور آشنایی بیشتر بازدیدکنندگان با آداب‌ورسوم محلی ساخته شده است. سازه چرخان این بنا امکانات ویژه‌ای را در خود جای داده است: ترن هوایی کوچک، چرخ‌فلک و پارک آبی. لذت‌بردن از این امکانات، در کنار بازدید از نمایشگاه، انگیزه خوبی برای رفتن به این مجموعه است.

۷. خانه‌های مکعبی، روتردام هلند

مهندس معماری به‌نام Piet Blom طراحی این خانه‌ها را انجام داده است. خانه‌های مکعبی در واقع مجموعه‌ای از خانه‌هایی با طراحی مورب‌اند که ایده طراحی آنها بر اساس ایده بهینه‌سازی فضای داخلی و کاهش سطح خارجی بنا شکل گرفته است. بر خلاف خانه‌های متداول، این خانه‌ها با زوایایی ۴۵ درجه طراحی شده‌اند و روی ستون‌هایی شش‌ضلعی قرار گرفته‌اند.

۸. خانه رقصان پراگ، جمهوری چک

طراحی خانه رقصان در سال ۱۹۹۲ شروع شد. این طراحی چهار سال طول کشید و در سال ۱۹۹۶ به نتیجه نهایی رسید. این ساختمان در واقع یکی از دفاتر شرکتی بین‌المللی و هلندی به‌نام Nationale-Nederlanden است که در زمینه بیمه فعالیت می‌کند. ساخت این بنا با این طراحی ساختارشکنانه، که بر اساس سبک «باروک نوین» انجام شده بود، مخالفان زیادی داشت. علت مخالفت‌ها این بود که این بنا نظم معماری پراگ را بر هم می‌زند. سبک‌های رایج در معماری شهر پراگ معماری مذهبی گوتیک، معماری کلاسیک باروک و معماری کاربردی آرت‌نوو بود.

۹. مرکز طراحی شارپ، کانادا

مرکز طراحی شارپ یکی از بخش‌های دانشگاه هنر و طراحی انتاریو (OCAD) است. شرکت‌‌‌های معماری Robbie/Young + Wright و Alsop Architects با همکاری یکدیگر طراحی این بنا را انجام دادند. این ساختمان سازه‌ای مستطیلی است که در ارتفاع ۲۶متری نصب شده و برای مهار آن از ۱۲ ستون فولادی استفاده شده است. این سازه در واقع بالای ساختمان قدیمی دانشگاه ساخته شده است که به‌وسیله آسانسور و پلکان به یکدیگر مرتبط شده‌اند.

۱۰. ساختمان سلفریجز، بیرمنگام انگلستان

شرکت معماری فیوچر سیستمز طراحی این ساختمان را انجام داده است. ساختمان سلفریجز یک بنای نمادین در بیرمنگام است. این ساختمان سازه‌ای فلزی است که روکش بتنی دارد و صفحاتی از جنس آلومینیم نمای بیرونی آن را پوشانده‌اند. پروژه ساخت این مجموعه در سال ۲۰۰۳ به اتمام رسید. این ساختمان علاوه بر اینکه نقش ویژه‌ای در نوسازی بیرمنگام ایفا کرد، به یک نماد معماری تبدیل شده است.

۱۱. خانه هاندرتواسر، وین اتریش

خانه هاندرتواسر (Hundertwasserhaus) در شهر وین اتریش، با دیوارهای رنگارنگ و خطوط نامنظم و آبشاری از گل و گیاه، در دهه ۱۹۸۰ طراحی شده است. طراحی آن بر عهده فریدنریخ هاندرتواسر، هنرمند اتریشی بوده است. این خانه شامل ۵۳ واحد آپارتمان، ۴ دفتر، ۱۶ تراس خصوصی و ۳ تراس عمومی است. در مجموع ۲۵۰ درخت و فضای سبز هم دارد. این خانه یکی از پربازدیدترین ساختمان‌های وین و جزو میراث فرهنگی اتریش است.

۱۲. معبد وات سامفران، تایلند

این معبد بودایی در ۴۰کیلومتری غرب بانکوک قرار دارد. آن را به‌خاطر ساختمان استوانه‌ای و صورتی‌رنگش که شامل ۱۷ طبقه است و نیز وجود یک تندیس بزرگ اژدها به‌رنگ قرمز و سبز که دور این استوانه حلقه زده است می‌شناسند. داخل این اژدها پلکانی رو به بام معبد قرار گرفته است. به‌غیر از این اژدها، در این مجموعه یک تندیس بزرگ بودا و چندین تندیس مذهبی دیگر نیز نگهداری می‌شوند. معبد وات سامفران (Wat Samphran) با وجود اینکه ظاهری عجیب و متفاوت دارد، جاذبه چندان مشهوری نیست. به همین دلیل، محیطی آرام و معنوی دارد.

۱۳. معبد نیلوفر آبی، دهلی هند

معبد نیلوفر آبی یکی از هشت معبد (مشرق الاذکار) بهایی در سراسر دنیاست که ساخت آن در سال ۱۹۸۶ به پایان رسید. این سازه یکی از زیباترین و عجیب ترین سازه های معماری دنیا است که معماری ایرانی به‌نام فریبرز صهبا آن را طراحی کرده است. گل نیلوفر آبی در هندوستان نمادی از عبادت و دیانت است. معماریِ خلاقانه این معبد جوایز متعددی دریافت کرده است. ساختمان معبد شامل ۲۸ گلبرگ است که با بتن سفید ساخته شده و روکشی از جنس مرمر دارد.

۱۴. مهمان‌خانه هانگ نگا، دا لات در ویتنام

مهمان‌خانه هانگ نگا (Hang Nga) را با نام «خانه دیوانه» می‌شناسند؛ بنایی که با الهام از سازه‌های طبیعی ساخته شده و با آثار هنرمندانی چون سالوادور دالی و آنتونی گائودی مقایسه می‌شود. طراحی کلی این خانه شبیه به درختی بزرگ است و بخش‌هایی از ساختمان، که به‌شکل عناصر طبیعی مثل قارچ و تارعنکبوت و حتی حیوانات طراحی شده‌اند، بخش‌های مختلف آن را تشکیل می‌دهند. این مهمان‌خانه در ابتدا به‌عنوان پروژه‌ای شخصی ساخته شد، اما در سال ۱۹۹۰ درهای آن به‌روی عموم مردم گشوده شد.

۱۵. خانه کج‌ومعوج، سوپوت در لهستان

خانه کج‌ومعوج (Krzywy Domek)، برعکس اسم غیرمعمولش، مرکز خرید است. بخشی از آن شامل دفاتر اداری است و در یکی از خیابان‌های اصلی شهر قرار دارد. این خانه در سال ۲۰۰۴ ساخته شده است و وسعت آن حدود ۴ هزار متر مربع است. برای طراحی این خانه از نقاشی‌های یک تصویرگر لهستانی الهام گرفته‌اند. تعدادی از مهم‌ترین شرکت‌های بین‌المللی لهستان در این مجموعه دفتر دارند.

۱۶. خانه‌سنگی، فافه در پرتغال

خانه‌سنگی (Casa do Penedo) بین دو تخته‌سنگ بزرگ در نواحی غیرشهری پرتغال قرار دارد. قبلا درمورد تصاویر آن جنجال‌های زیادی وجود داشت و مردم گمان می‌کردند حقه‌ای فتوشاپی است! این خانه با الهام از انیمیشن سریالی فلینتستن‌ها ساخته شده است. این خانه از چهار تخته‌سنگ بزرگ ساخته شده که فونداسیون، دیوارها و سقف خانه را تشکیل می‌دهند. ساخت آن در سال ۱۹۷۲ شروع شد و دو سال طول کشید. در ابتدا به‌عنوان خانه‌ای ییلاقی استفاده می‌شد، ولی حالا به موزه‌ای کوچک از عکس‌ها و یادگاری‌هایی از تاریخچه آن تبدیل شده است.

۱۷. برج ستون فقرات پیچنده، مالمو سوئد

این برج بلندترین ساختمان مسکونی در سوئد است و از پایین تا بالا ۹۰ درجه کامل چرخش دارد. این برج بلندترین ساختمان در اسکاندیناوی است و به‌عنوان اولین برج پیچندۀ جهان شناخته می‌شود. این برج که در سال ۲۰۰۵ افتتاح شد ۱۹۰ متر ارتفاع دارد و شامل ۵۴ طبقه و ۱۴۷ واحد آپارتمان است. در طبقه ۴۹ این برج، یک سکوی بازدید قرار دارد. از سال ۲۰۰۹ امکان بازدید عمومی از بعضی از طبقه‌های این برج (طبق برنامه زمانی خاص) فراهم شده است.

۱۸. دفتر مرکزی لانگابرگر، اوهایو آمریکا

دفتر مرکزی لانگابرگر (Longaberger Headquarters) در سال ۱۹۹۷ ساخته شد. چون دفتر مرکزی شرکت لانگابرگر یک شرکت سبدسازی بود، بنای آن طوری طراحی شده که نمایانگر مهم‌ترین محصول شرکت یعنی سبد باشد. این ساختمان شامل ۷ طبقه است و تقریبا ۱۷ هزار متر مربع وسعت دارد. البته اینجا دیگر دفتر مرکزی شرکت نیست. در سال ۲۰۱۹ تصمیم گرفته شد که این بنا به هتلی لوکس تبدیل شود.

۱۹. خانه سفالین، در کلمبیا

خانه سفالین (Casa Terracota) با دست و با سفالِ پخته در آفتاب ساخته شده است و به‌عنوان بزرگ‌ترین قطعه سفالی دنیا شناخته می‌شود. این خانه در روستایی به‌نام Villa de Leyva قرار دارد. خانه سفالیِ ۵۰۰مترمربعی به‌کل با سفال ساخته شده و با تابش آفتاب پخته و مستحکم شده است. این خانه دوطبقه است و بیشترِ وسایل آن (تخت، میز، صندلی و حتی ظروف) از سفالِ تهیه‌شده از همان منطقه ساخته شده است؛ سایر وسایل آن را با مواد بازیافتی ساخته‌اند.

۲۰. خزانه جهانی بذر، سوالبارد نروژ

خزانه جهانی بذر سوالبارد، که برای روز مبادا طراحی شده، به درهای ضدانفجار، قفل هوا و حسگرهای حرکتی مجهز شده است تا حافظ میلیون‌ها نوع بذر مختلفی باشد که در زمان فجایع جهانی ممکن است روزی به کارمان بیایند. این خزانه در سال ۲۰۰۸ به‌طور رسمی افتتاح شد. آن را با نام خزانه بذر روز قیامت هم می‌شناسند؛ خزانه و انباری که در جزیره‌ای دورافتاده در ۱۰۰کیلومتری از قطب شمال قرار گرفته است.

۲۱. دایره گوانگجو، چین

این ساختمان در ساحل رودخانه مروارید (Pearl River) قرار دارد و با الهام از نوعی سکه باستانی چینی طراحی شده است. دایره گوانگجو در واقع دفتر مرکزی یک شرکت تجاری چینی است که در زمینه مبادلات بین‌المللی مواد خام پلاستیکی فعالیت می‌کند. طراحی آن بر عهده معماری ایتالیایی به‌نام ژوزف پاسکال بوده است. ارتفاع کلی آن ۱۳۸ متر و شامل ۳۳ طبقه است. در سال ۲۰۱۴، سی. ان. ان این بنا را در فهرست ده ساختمان جذاب دنیا قرار داد.