«لویی فردینان دتوش» (۱۹۶۱-۱۸۹۴) با نام مستعار «سِلین» نویسنده مشهورِ فرانسوی در قرن بیستم میباشد که بر ادبیات این قرن و پس از خود تاثیر به سزایی گذاشت. سلین در دوران خود نویسندهای متفاوت، عصیانگر و مغضوب بود که به دلیل مضامین صریح آثارش مانند نژادپرستی، ضدیهود بودن، ضدفرانسه بودن و زیرسوال بردن جنگهای میهنی بزرگی که فرانسه از آن جان به در برده بود، آثارش بعد از چاپ ممنوع شدند و خودش نیزمحکوم و تبعید شد. وی نهایتا با عذرخواهی از مردم فرانسه توانست سالهای پایانی عمرش را در زادگاه خود بگذراند.
سلین را امروزه بیشتر با رمان شاهکار «مرگ قسطی» میشناسند، اما رمان «سفر به انتهای شب» در سال ۱۹۳۲ بود که باعث شهرت و ننگِ توامان وی شد. «سفر به انتهای شب» درباره جوانی است به نام «فردینان بارتومو» که زندگی معلق و بی هدفی دارد، بسیار غرغروست و خلق و خوی درستی ندارد. او ناگهان تصمیم میگیرد به جنگ برود، سپس به فرار از جنگ میاندیشد و حتی همکاری با دشمن، بعدتر به آمریکا و جزایر اقیانوسی میرود و در نهایت به شغل پزشکی میپردازد. ولگردی و خوشگذرانی شخصیت اصلی همراه با انزجار و بدبینی مفرط وی به دنیا و انسانها در این داستانِ تلخ و هجو آمیز موج میزند. این رمان هیچ زیبایی و معنای ژرف و الهام بخشی ندارد، بسیار پوچ و دیوانه وار است و حتی طنز آن نیز به شدت سیاه و بدبینانه است.
«سفر به انتهای شب» نخستین رمان سلین بود؛ این «کمدی سیاه» تقریبا تمام ویژگیهای شخصیت نویسنده و زندگی غریبش، همچنین توانایی ادبی او را به نحوی خیرهکننده همزمان در خود جمع کرده بود. اکثر نویسندگان در نخستین اثر و شاهکار خود سعی میکنند هرچه در چنته دارند رو کنند و همه آراء و عقاید خود را در قالب یک داستان بریزند؛ سلین نیز اکثر موادِ اصلی این کار را از زندگی خودش تهیه کرد، اندیشههای ذهن بیمارگونش را به آن اضافه نمود و زبان خاص و واژگان و عبارتهای قصارگونهی خود را خلق کرد، نتیجه به شدت حیرت انگیز بود.
«سفر به انتهای شب» در دوران پس از مرگ سلین بارها منتشر و خوانده شد و بر بسیاری نویسندگان مانند چارلز بوکوفسکی یا ساموئل بکت و دیگران تاثیر جدی گذاشت. هرچقدر سلین را بیشتر بشناسید، «سفر به انتهای شب» را بهتر درک خواهید کرد و هرچقدر این کتاب را بیشتر و دقیقتر بخوانید، سلین را بهتر درک خواهید نمود!
امروزه بیشتر آثار مهم سلین به فارسی ترجمه شده اند. «سفر به انتهای شب» توسط مترجم توانایی به نام «فرهاد غبرائی» در دهه ۱۳۷۰ از متن فرانسه ترجمه شد و نشر جامی آن را منتشر نمود. متاسفانه حدود یک دهه است که این رمان بازنشر نشده است و باید در بازار کتابهای دست دوم سراغ آن را گرفت. همچنین اگر علاقمند به بررسی و نقد این کتاب مهم تاریخ ادبیات و نویسنده آن باشید، میتوانید به کتاب «قلههای ادبیات جهان: درباره سفر به انتهای شب سلین» نوشته «جان استارک» مراجعه نمایید که توسط رضا علیزاده به فارسی ترجمه و در سال ۱۳۹۶ توسط نشر چترنگ در ۱۲۸ صفحه به چاپ رسید و با قیمت ۱۹.۰۰۰ تومان در دسترس علاقمندان میباشد.
Thursday, 30 November , 2023