معرفی کتاب «انسان خدا گونه»

انسان خداگونه – تاریخ مختصر آینده – با عنوان انگلیسی Homo Deus: A Brief History of Tomorrow کتابی در ادامه کتاب انسان خردمند اثر یووال نوح هراری است.

انسان خردمند نشان داد که از کجا آمده‌ایم و انسان خداگونه نشان می‌دهد که به کجا می‌رویم.

این اثر یووال نوح هراری نیز، درست مانند انسان خردمند، با استقبال بسیار زیادی روبه‌رو شد و همواره در لیست پرفروش‌ترین کتاب‌ها قرار گرفته است.

در ایران هم چند روز پس از چاپ اول در تیرماه ۹۷ (با شمارگان ۲۲۰۰ نسخه) چاپ دوم آن منتشر شد.

دکتر یووال نوح هراری از دانشگاه آکسفورد دکترای تاریخ دارد و در دانشگاه بیت‌المقدس تاریخ جهان تدریس می‌کند.

بیش از ۶۵۰۰۰ نفر در دوره اینترنتی تدریس تاریخ مختصر بشر او ثبت نام کرده‌اند.

کتاب انسان خردمند او که در سال ۲۰۱۵ انتشار یافت به یک پدیده بین‌المللی تبدیل شد و آن را به ۴۰ زبان ترجمه کرده‌اند.

خلاصه کتاب انسان خداگونه

انسان خداگونه تاریخ مختصر آینده است، اما نه آینده‌ای دور. آینده‌ای که یووال نوح هراری در این کتاب در مورد آن صحبت می‌کند ۵۰ سال بعد و یا حداکثر ۲۰۰ سال بعد است.

چه‌بسا هراری در مورد همین ۲۰۰ سال هم به شکل قطعی نظر نمی‌دهد و فقط احتمالات را بررسی می‌کند.

جریان‌هایی را بررسی می‌کند که ممکن است در آینده رخ دهند.

به طور کلی می‌توان گفت هیچ کدام از مسائل مطرح شده در کتاب انسان خداگونه قطعی نیست مگر این مورد که آینده بسیار متفاوت‌تر از آن چیزی خواهد بود که هر کدام از ما ممکن است تصور کنیم.

انسان خداگونه در سه بخش اصلی به شرح زیر نوشته شده است:

انسان خردمند جهان را تسخیر می‌کند
انسان خردمند به جهان معنا می‌بخشد
انسان خردمند سلطه‌اش را از دست می‌دهد

اما نویسنده قبل از پرداختن به بخش‌های اصلی کتاب، یک فصل تحت عنوان «دستور کار نوین انسان» در ابتدای کتاب گنجانده است که در آن در مورد موفقیت‌های انسان خردمند و همچنین در مورد اهدافی که انسان خردمند قصد دارد به آن برسد، صحبت می‌کند.

در این مقدمه نویسنده اشاره می‌کند که انسان امروز در مواجه با ناکامی‌ها خوشبخت‌تر از هر زمان دیگری است.

بخش اول کتاب انسان خداگونه

در این بخش نویسنده با نگاهی چالشی این موضوع را بررسی می‌کند که چطور گونه انسان توانسته زمین را به کنترل خود درآورد و اصولا برتری گونه انسان نسبت به دیگر حیوانات چیست.

این بخش در دو فصل نوشته شده است:

عصر سلطه انسان و جوهر انسان.

نویسنده در بخش اول سه سوال مطرح می‌کند:

فرق بین انسان‌ها و دیگر حیوانات چیست؟
گونه زیستیِ ما چه‌طور جهان را تسخیر کرد؟
آیا انسان خردمند گونه زیستیِ برتر است یا فقط «قُلدُر محله»؟

بخش دوم کتاب انسان خداگونه

بخش دوم تحت عنوان: انسان خردمند به جهان معنا می‌بخشد، براساس نتایج بخش اول است.

این بخش به بررسی جهانی می‌پردازد که انسان خردمند خلق کرده است.

مسیری که ما را به نقطه فعلی رسانده است.

این بخش شامل چهار فصلِ داستان‌بافان، زوج عجیب، قرارداد جدید و انقلاب اومانیستی است.

سوالاتی که در نویسنده در ابتدای بخش دوم مطرح می‌کند چنین است:

انسان چه نوع جهانی خلق کرد؟
انسان چگونه اطمینان یافت که علاوه بر مهار جهان به آن معنا نیز می‌بخشد؟
اومانیسم – ستایش انسان – چگونه به مهم‌ترین آیینِ زمان بدل شد؟

بخش سوم کتاب انسان خداگونه

در این بخش که بخش آخر کتاب نیز می‌‌باشد، نویسنده به اوایل قرن ۲۱‌-ام برمی‌گردد و با توجه به مفاهیمی که تا به حال مطرح کرده است و همچنین با توجه به موضوعاتی که درباره انسان خردمند به بحث گذاشته است،

چالش‌های فعلی و چالش‌هایی که در آینده احتمالا با آن‌ها روبه‌رو خواهیم بود را مطرح می‌کند.

بخش سوم نیز در چهار فصل نوشته شده است: بمب ساعتی در آزمایشگاه، جداسازی بزرگ، اقیانوس شعور/آگاهی و کیش اطلاعات.

سوالات مطرح شده در ابتدای بخش سوم:

آیا انسان همچنان می‌تواند جهان را اداره کند و به آن معنا ببخشد؟
فناوری زیستی و هوش مصنوعی چگونه اومانیسم را تهدید می‌کنند؟
وارث احتمالیِ نوع بشر چه کسی خواهد بود و احتمالا چه باور جدیدی جایگزین اومانیسم خواهد شد؟

شاید جالب باشد بدانید در کتاب انسان خداگونه به بسیاری از آثار شکسپیر و این کتاب‌ها اشاره شده است: