«حمامها و آدمها» مجموعهای است بالغ بر ۳۵ داستان کوتاه از زوشنکو که همگی به زبانی طنزآمیز، یک موقعیت خاص در جامعه شوروی را در نهایت ایجاز با جملاتی کوتاه و دیالوگهایی خلاصه و فشرده به صورت بسیار خلاقانهای روایت میکنند. این موقعیت گاه در ورودی یک رستوران است، گاهی در یک کوپه قطار و گاه در سالن تئاتر یا حمام عمومی. اکثر شخصیتها و قهرمانهای وی از عامه مردم هستند. طنز امیدوارانه، خاص و موجزِ زوشنکو حتی در میان بزرگان ادبیات روسیه کمتر معادلی در این سطح دارد و به همین دلیل «حمامها و آدمها» یک اثر منحصر به فرد محسوب میشود.
درباره نویسنده
«میخاییل زوشنکو» (۱۹۵۸-۱۸۹۵) نویسنده اوکراینی الاصل در روسیه تزاری و شوروی بود که در تاریخ ادبیات شوروی با طنزپردازی خاص خود شناخته میشود. وی از خانوادهای فقیر، ولی با اصل و نسب بود که در جوانی در جبهههای جنگ جهانی اول خدمت نمود و مجروح شد، سپس شاهد انقلاب شوروی بود. زوشنکو ذهن تیزبین و دقیقی داشت و در عین حال زبانی عامه پسند، گزنده و طنزآمیز. وی در دهههای ۱۹۲۰-۱۹۳۰ در شوروی به شهرت رسید و آثارش به صورت پاورقی در نشریات منتشر میشد، اما به زودی ممنوع الکار شد و ادامه زندگیش در فقر و انزوا گذشت. اتهام او این بود که آثارش فاقد “درونمایههای عمیق اجتماعی” هستند.
سبک نوشتاری
سبک نوشتاری زوشنکو، بسیار ساده و نزدیک به زبان محاورهای و عامه جامعه بود. وی اعتقاد داشت این جملاتِ بسیار ساده و کوتاه برای فقرا قابل لمس هستند. بسیاری از جملات و عبارات زوشنکو در دوران خود تبدیل به اصطلاح و ضرب المثل در میان عامه شد. زوشنکو معیارهای اخلاقی سفت و سختی داشت که به صورت مستقیم در آثارش منعکس شده اند. هدف طنزِ او، فرهنگ خشک و بی روح زمانهاش بود که توسط دستگاه ایدئولوژیک شوروری تبلیغ میشد؛ در مقابلِ مردمی که بعضا سرخوشانه به زندگی روزمره خود مشغول بودند و کاری به تبلیغات رژیم کمونیستی نداشتند و آن را به سخره میگرفتند. بیشتر داستانهای مجموعه «حمامها و آدم ها» در چنین حال و هوایی میگذرد.
ترجمه
ترجمه «آبتین گلکار» از زبان روسی به خوبی حال و هوای داستانهای زوشنکو را به زبان فارسی برگردانده است. این مجموعه داستان پیشتر با نام «طالع نحس» در ایران منتشر شده بود. چاپ ششم «حمامها و آدم ها» اثر «میخاییل زوشنکو» با ترجمه آبتین گلکار در سال ۱۳۹۸ توسط نشر ماهی در ۲۲۴ صفحه منتشر شد و با قیمت ۱۷.۰۰۰ تومان در دسترس علاقمندان میباشد.
Friday, 1 December , 2023