۱. شامپانزه‌ها

باتوجه به اینکه ۹۹درصد دی‌ان‌ای شامپانزه‌ها با ما مشترک است، جای تعجب نیست که این موجودات هوش بالایی داشته باشند. سلسله مراتب اجتماعی آن‌ها بسیار شبیه به انسان‌ها است و توانایی یادگیری و ارتباط برقرار کردن با زبان اشاره را دارند. شاید فکرش را هم نکنید، اما برخی از آن‌ها خودشان یاد گرفته اند آتش روشن و خاموش کنند. سن باروری آن‌ها هم درست مثل انسان، در ماده‌ها ۱۳ سالگی و در نر‌ها ۱۶ سالگی است.

۲. دلفین پوزه‌بطری

در کتاب «راهنمای سفر به کهکشان» داگلاس آدامز،دلفین‌ها به عنوان دومین موجودات باهوش کل کهکشان معرفی شده اند. هر یک از آن‌ها امضای صوتی منحصربه‌فردی دارند. این ویژگی به دلفین‌ها اجازه می‌دهد جفت خود را در گروه بزرگی از دلفین‌ها پیدا کنند. هر دلفین سوت مخصوصی دارد که بقیه می‌توانند آن را برای برقراری ارتباط با دلفین‌ خاصی که می‌خواهند به آن نزدیک شوند، تقلید کنند. یعنی معادل دلفینی این است که بگوییم «علی می‌خوام باهات صحبت کنم.» همچنین دلفین‌ها خودشان را با قایق ماهیگیران هماهنگ می‌کنند تا ماهی‌ها را به دام بیندازند.

۳. فیل‌ها

این غول‌های باشکوه رفتار‌هایی مثل مهربانی و همدردی از خود نشان می‌دهند. آن‌ها تنها حیواناتی هستند که با استفاده از سیگنال‌های لرزه‌ای با هم ارتباط برقرار می‌کنند.

۴. طوطی خاکستری آفریقایی یا کاسکو

طوطی‌های خاکستری آفریقایی سطحی از درک منطقی را دارند که بیشتر پرندگان ندارند. این پرندگان استعداد زیادی در شمارش و در بیان کردن احساساتشان دارند. از آنجا که آن‌ها یک گونه پیچیده و بسیار حساس هستند، کارشناسان توصیه می‌کنند فقط کسانی که آموزش دیده اند، از آن‌ها به عنوان حیوان خانگی نگهداری کنند. اگر پرنده شما حساس است، محیطش را بسیار آهسته تغییر دهید.

۵. موش‌ها

«فراشناخت» توانایی تصمیم‌گیری بر اساس دانش شخص یا عدم آن است. هم موش‌ها و هم انسان‌ها این ویژگی را دارند. این جوندگان کاملا خودآگاه هستند، نقاط حساسی روی بدنشان دارند و حتی می‌توانند خواب ببینند. برخی از آن‌ها در جایگاه حیوان خانگی بسیار اجتماعی هستند و دوست دارند در کنار انسان‌ها باشند. همچنین می‌توانید مثل گربه یا سگ، آن‌ها را با اسم صدا کنید.

۶. کلاغ‌ها

علیرغم اینکه مغز کلاغ به اندازه شصت انسان است، اما از نظر نسبت جثه به مغز، جزء پرنده‌های «بزرگ مغز» به حساب می‌آید. آن‌ها می‌توانند راه حل مسائل پیچیده را پیدا کنند و حتی چهره انسان‌های متفاوت را تشخیص دهند.

۷. سگ‌ها

توصیف هوش سگ‌ها ممکن است از سگی به سگ دیگر متفاوت باشد. آموزش اطاعت‌ کردن از دستورات خاص در برخی نژاد‌های سگ راحت‌تر است، اما در شرایط خاص از سگ‌های متفاوتی استفاده می‌شود. مثلا برای سگ سورتمه منحصرا بین ماموت‌های آلاسکایی یا هاسکی سیبری انتخاب می‌شود، چون مقاوت بیشتری نسبت به سرمای شدید دارند.

۸. کبوتر‌ها

این پرندگان ریاضیدانان دنیای پرندگان هستند. کبوتر‌ها (همچنین میمون‌های رزوس) می‌توانند قوانین ریاضیات را یاد بگیرند و انسان‌ها را با ویژگی‌های فردی چهره‌شان تشخیص دهند.

۹. خوک‌ها

هوش خوک حتی از گربه‌های خانگی هم بیشتر است. آن‌ها حافظه بلندمدت شگفت انگیزی دارند که می‌توانند زبان نمادی و استفاده درست از جوی‌استیک برای انجام بازی ویدئویی را یاد بگیرند.

۱۰. اختاپوس‌ها

از میان تمام موجودات بی‌مهره، هشت‌پا بزرگترین مغز را دارد. اختاپوس حداقل ۱۳۰میلیون نورون دارد و بیشتر آن‌ها در بازوهایش قرار دارند. (برای مقایسه، انسان ۱۰۰ میلیارد نورون دارد.) پس بازوچه‌ها نورون‌های زیادی دارند، اگر یکی از آن‌ها قطع شود، اندام قطع‌شده خودش به جستجوی غذا ادامه می‌دهد.